Emigreren | een stappenplan
Vertrek jij binnenkort naar Frankrijk voor je werk, voor de liefde of voor het klimaat? Dan zijn er heel wat zaken die geregeld moeten worden. Er komt namelijk best wat bij kijken als je als Nederlander in Frankrijk gaat wonen. Wat er precies geregeld moet worden is afhankelijk van je persoonlijke situatie en de keuzes die je maakt. Voor Nederlanders die emigreren met behoud van een wettelijke Nederlandse uitkering zijn bijvoorbeeld andere procedures van toepassing met betrekking tot het afsluiten van een zorgverzekering. Het is dan ook lastig om een vooropgesteld stappenplan te maken dat voor iedereen werkt.
Natuurlijk zijn er een heleboel zaken waar iedereen aan moet denken bij een een emigratie naar Frankrijk maar je persoonlijke situatie bepaalt uiteindelijk welke procedures je moet doorlopen. Om je toch een beetje op weg te helpen benoem ik in dit stappenplan 20 belangrijke stappen waar je aan moet denken bij het plannen van je emigratie.
Emigreren naar Frankrijk? Dit regel je vanuit Nederland.
Stap 1
Parlez-vous français?
Als je serieus overweegt om naar Frankrijk te emigreren dan is het noodzakelijk dat je de Franse taal gaat leren. Wacht daar niet mee tot je in Frankrijk bent. Zodra je in Frankrijk aankomt moet er van alles geregeld worden en dat gaat nu eenmaal een stuk gemakkelijker als je de taal spreekt. Het is heel frustrerend als je dingen niet geregeld krijgt omdat je telkens tegen die Franse taalbarrière aanloopt.
Stap 2
Pensioen
Zodra je stopt met werken in Nederland bouw je geen pensioen meer op maar het pensioen dat je in Nederland al had opgebouwd blijft behouden. Na je uitschrijving uit Nederland wordt het pensioenfonds vanuit de BRP automatisch op de hoogte gebracht van deze wijziging. Afhankelijk van het pensioenfonds waar je bent aangesloten kunnen er voorwaarden van toepassing zijn bij een emigratie. Het is verstandig om hierover zelf even contact op te nemen met je pensioenfonds.
Op het moment dat je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt dan zijn er een aantal zaken waar je rekening mee moet houden.
Nederlanders met een wettelijk pensioen of wettelijke uitkering die emigreren naar of wonen in Frankrijk, zijn wettelijk verplicht om zich via het CAK te verzekeren voor ziektekosten. Hiervoor betaal je een verdragsbijdrage, een soort zorgpremie.
Niet-gepensioneerde gezinsleden hebben niet automatisch recht op medische zorg in Frankrijk maar zij kunnen mogelijk wel worden meeverzekerd. Voor meeverzekerde gezinsleden betaalt de verdragsgerechtigde ook een verdragsbijdrage.
Hoe hoog deze bijdrage is wordt bepaald aan de hand van je inkomen. De verdragspremie bestaat uit een vaste bijdrage per verzekerde, een bijdrage zwv, een bijdrage wlz en woonlandfactor. Op de website van het CAK is een rekenhulp beschikbaar, hiermee kun je een inschatting maken van de jaarlijkse bijdrage die je ongeveer moet gaan betalen. Het precieze bedrag zie je echter pas op de uitkeringsspecificatie van je pensioenfonds. De premie wordt maandelijks ingehouden op je pensioen.
Ga je in Frankrijk werken in loondienst of als zelfstandig ondernemer?
De rechten uit het woonland hebben voorrang, in dit geval hoef je de zorgverzekering niet via het CAK af te sluiten.
Op het moment dat je in Frankrijk pensioen opbouwt dan is het soms mogelijk om je Nederlandse pensioen bij het Franse pensioenfonds onder te brengen. Pensioen overdacht is niet altijd mogelijk dus informeer goed naar de voorwaarden die van toepassing zijn.
Stap 3
AOW
Voor elk jaar dat je in het buitenland verblijft wordt je met 2% gekort op je AOW.
Ga je emigreren naar Frankrijk maar verwacht je niet dat je voor altijd in Frankrijk zult blijven? Dan is het verstandig om na te denken over je AOW. Je kunt via de SVB een vrijwillige verzekering afsluiten om de opbouw van je AOW voort te zetten nadat je Nederland hebt verlaten. De jaarlijkse AOW-premie voor deze vrijwillige verzekering is in 2025 17,9% van je inkomen. Hoe hoger je inkomen, hoe meer premie je betaald. Is je inkomen € 38.441 of meer? Dan betaal je de maximumpremie van € 5.664
Heb je weinig of geen inkomsten? Dan betaal je de minimumpremie van € 566
Je kunt de verzekering maximaal 2 maanden voor vertrek aanvragen tot 1 jaar nadat je buiten Nederland bent gaan wonen of werken. Voor meer informatie verwijs ik je door naar de website van de Sociale Verzekeringsbank (SVB)
Stap 4
De Nederlandse zorgverzekering
Met betrekking tot de zorgverzekering moet je goed onderzoeken wat voor jou van toepassing is.
De Nederlandse zorgverzekering kan bij een emigratie meestal niet aangehouden worden. Neem contact op met je Nederlandse zorgverzekering en informeer daar wat voor jouw situatie van toepassing is. Moet je je uitschrijven? Vraag de zorgverzekering om een bewijs van je uitschrijving, dit bewijs heb je nodig als je een zorgverzekering in Frankrijk af wilt sluiten.
Hou er rekening mee dat het even duurt voordat je een zorgverzekering in Frankrijk hebt afgesloten. Je kunt altijd terecht voor medische hulp in Frankrijk maar zonder verzekering worden deze kosten niet vergoed. Een tijdelijke zorgverzekering die deze periode overbrugt kan dan een goede oplossing zijn. Woon je in Frankrijk en ontvang je inkomsten vanuit Nederland zoals bijvoorbeeld een wettelijk pensioen of een uitkering? Dan ben je wettelijk verplicht om je zorgverzekering via het Centraal Administratiekantoor (CAK) aan te vragen.
Stap 5
Algemene nabestaandenwet (Anw)
De algemene nabestaandenwet is een Nederlandse volksverzekering die nabestaanden in bepaalde gevallen recht geeft op een uitkering. Is jouw (ex) partner overleden? Om als nabestaande in aanmerking te komen voor deze verzekering moet aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. De (ex) partner moet op de dag van overlijden verzekerd zijn voor de ANW, de nabestaande partner heeft de AOW leeftijd nog niet bereikt én heeft de zorg voor een kind jonger dan 18 jaar wat thuis woont óf is voor meer dan 45% arbeidsongeschikt. Een emigratie naar Frankrijk heeft gevolgen voor deze verzekering. Het is mogelijk om een vrijwillige Anw verzekering af te sluiten. De Anw-premie is in 2025 0,1% van je inkomen. Hoe hoger je inkomen, hoe meer premie je betaalt. Afhankelijk van je inkomen is dit bedrag in 2025 minimaal € 3 en maximaal € 31.
Ontvang je een ANW uitkering en ga je verhuizen naar Frankrijk? Dan kan deze verzekering in de meeste gevallen aangehouden worden. Het is belangrijk dat je deze wijziging binnen 6 weken doorgeeft aan de SVB. Je doet dit door in te loggen met je DigiD.
Op het moment dat je in Frankrijk woont met een uitkering uit Nederland dan heeft dit ook gevolgen met betrekking tot de zorgverzekering en de loonheffing. Woon je in Frankrijk en wil je een ANW uitkering aanvragen? Vraag de nabestaandenuitkering dan aan in Frankrijk. Voor meer informatie en advies met betrekking tot jouw persoonlijke situatie raad ik je aan om zelf contact op te nemen met de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Stap 6
De Nederlandse uitvaartverzekering
De Nederlandse uitvaartverzekering is één van de weinige verzekeringen die je aan kunt houden bij een emigratie. Het is belangrijk om te controleren wat voor soort verzekering je hebt en of deze verzekering nog voldoet aan je wensen na de emigratie. Neem contact op met je verzekering en informeer naar de gevolgen voor jouw polis bij een emigratie naar Frankrijk. Zolang je nog in Nederland bent ingeschreven kun je een uitvaartverzekering afsluiten, afkopen of wijzigen. Een kapitaalverzekering keert uit in geld waardoor dit een goede optie is bij een emigratie. Afhankelijk van je persoonlijke wensen kan het zinvol zijn om het verzekerde bedrag van de kapitaalverzekering te verhogen (denk hierbij bijvoorbeeld aan repatriërings- en notariskosten)
Stap 7
Het erfrecht
Een belangrijk punt van aandacht is het erfrecht. Het woonland bepaalt het erfrecht en dat betekent dat het Franse erfrecht van toepassing zal zijn als je in Frankrijk gaat wonen, tenzij je hierover anders hebt beslist in je testament. Je kunt dit vrij eenvoudig regelen door in je Nederlandse of Franse testament te kiezen voor het Nederlands erfrecht. Het is heel belangrijk om dit stukje goed te regelen, het Franse erfrecht kent namelijk een aantal belangrijke verschillen ten opzichte van het Nederlands erfrecht.
Met een standaard Nederlands testament kun je in Frankrijk voor onaangename verassingen komen te staan!
Stap 8
DigiD
Zorg ervoor dat je beschikt over een DigiD zodat je belangrijke zaken (ook vanuit Frankrijk) veilig en gemakkelijk kunt regelen.
Het is mogelijk om een DigiD vanuit het buitenland aan te vragen maar je regelt dit bij voorkeur in Nederland, doe dit voordat je jezelf uitschrijft bij je gemeente.
Stap 9
Nederlandse documenten
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je je Nederlandse documenten op orde hebt. Om zaken te regelen in Frankrijk is het soms nodig om officiële documenten zoals een recente geboorteakte, een akte uit de burgerlijke stand of een gezondheidsverklaring in te dienen. Je kunt deze officiële documenten gemakkelijk online aanvragen met je DigiD. Vraag indien mogelijk een internationale akte aan en hou er rekening mee dat dit soort officiële documenten alleen per post toegestuurd mogen worden en dat ze niet ouder dan 3 maanden mogen zijn. Soms kan het nodig zijn om Nederlandse documenten te laten legaliseren voordat je ze kunt gebruiken in Frankrijk, dit kan bijvoorbeeld van toepassing zijn voor je Nederlandse diploma's omdat niet alle Nederlandse diploma's worden erkend in Frankrijk. Controleer of dit voor jou van toepassing is zodat je dit op voorhand kunt regelen. Omdat je na je aankomst in Frankrijk waarschijnlijk niet direct over een internetverbinding beschikt is het handig om ervoor te zorgen dat je niet alleen over een digitale map beschikt. Een printer is ook geen overbodige luxe! Ga voor een all-in-one printer zodat je documenten kunt scannen, kopiëren en printen.
Stap 10
Check de geldigheid van je legitimatie
Check de geldigheid van je Nederlandse paspoort of ID-kaart. Is je Nederlandse legitimatiebewijs niet lang meer geldig? Verleng het dan vóórdat je je uitschrijft uit Nederland. Vanuit Frankrijk is het wat lastiger om dit regelen, er zijn aangewezen locaties waar je terecht kunt, er is een wachttijd van toepassing en de kosten zijn hoger.
Je Nederlandse rijbewijs wordt in Frankrijk niet geaccepteerd als geldig legitimatiebewijs. Je kunt je Nederlandse rijbewijs in Frankrijk gebruiken zolang het geldig is maar na je uitschrijving uit Nederland kun je het Nederlandse rijbewijs niet meer verlengen. Het Nederlandse rijbewijs moet dan omgewisseld worden voor een Frans rijbewijs. Je kunt dit online regelen, hier zijn geen kosten verbonden maar het omwisselen van een Nederlands rijbewijs voor een Frans rijbewijs kan lang duren.
Stap 11
Abonnementen opzeggen
Maak een lijst van alle lopende zaken die opgezegd moeten worden en noteer welke opzegtermijn van toepassing is zodat je de abonnementen op tijd kunt opzeggen (Nederlandse arbeidsovereenkomst, verzekeringen, huurcontracten, lidmaatschap sportschool etc.). Heb je een lening, studieschuld of een betalingsregeling in Nederland? Informeer bij de betreffende instantie naar de voorwaarden die van toepassing zijn als je gaat emigreren.
Je Nederlandse telefoonabonnement kun je niet aanhouden bij een emigratie. Wil je je Nederlandse telefoonnummer wel aanhouden? Informeer bij een goede vriend of familielid of er iemand bereid is om het contract op zijn of haar naam over te nemen. De automatische incasso verloopt dan wel via zijn of haar Nederlandse bankrekening maar als je hier samen afspraken over kunt maken dan kan dit (voorlopig) een goede oplossing zijn om je Nederlandse telefoonnummer aan te houden.
Nederlandse bankrekeningen mogen aangehouden worden bij een emigratie en dat zou ik zeker ook doen. Het is echter niet mogelijk om vanuit Frankrijk een nieuwe Nederlandse bankrekening te openen en bovendien is het lastig om na je uitschrijving uit Nederland nog wijzigingen door te voeren. Bedenk dus van te voren goed wat je met je Nederlandse bankrekeningen wilt doen zodat je dit kunt regelen vóórdat je je uitschrijft uit Nederland.
Stap 12
Levensonderhoud
Bedenk van te voren wat je in Frankrijk wilt gaan doen om te voorzien in je levensonderhoud en onderzoek wat er nodig is om dit te realiseren. Het vinden van een baan in Frankrijk kan een lastige opgave kan zijn. De werkweek is korter en de salarissen liggen een stukje lager dan in Nederland. Bovendien worden niet alle Nederlandse diploma's erkend in Frankrijk, het kan soms nodig zijn om je diploma's te laten legaliseren. Begin in Nederland al met de nodige voorbereidingen, controleer of je Nederlandse diploma's geaccepteerd worden in Frankrijk en begin alvast met het opstellen van een Franstalige cv.
Stap 13
Financiële middelen
Bij een emigratie krijg je te maken met voorziene en onvoorziene kosten. Het is belangrijk dat je weet waar je financieel aan toe bent, voorkom stress en zorg ervoor dat je voldoende financiële middelen achter de hand hebt. In een aantal situaties is het mogelijk om met behoud van een Nederlandse uitkering te emigreren, neem contact op met je uitkeringsinstantie en informeer daar naar de mogelijkheden en voorwaarden die van toepassing zijn.
Stap 14
Woonruimte
Allereerst moet je beslissen wat je met je woning in Nederland gaat doen.
Heb je een huurwoning in Nederland? Waarschijnlijk heb je bij het afsluiten van je huurcontract een borg betaald die na de opzegging van je huurcontract teruggestort moet worden. Controleer wat de opzegtermijn is en of je eventueel nog kosten moet maken om de huurwoning in goede staat op te leveren. Heb je een koophuis in Nederland waar nog een hypotheek op rust? Het verkopen van je huis in Nederland kan de financiële middelen vrijmaken om een nieuwe start te maken in Frankrijk. Hou er rekening mee dat de verkoop van je woning in Nederland ook de nodige kosten met zich meebrengt. Als je voornemens bent om je koopwoning in Nederland te gaan verhuren neem dan contact op met je hypotheekverstrekker, verhuren is nl. niet altijd toegestaan.
De volgende stap is ervoor te zorgen dat je onderdak vind in Frankrijk. Voor degenen die hun droomhuis in Frankrijk hebben gekocht is dit geen probleem maar als dat niet het geval is dan zul je ervoor moeten zorgen dat je ergens terecht kunt na je aankomst in Frankrijk. Het vinden van een huurwoning in Frankrijk kan een lastige opgave zijn, met name omdat je hiervoor een aantal documenten moet kunnen overleggen die je na je aankomst in Frankrijk nog niet direct hebt. Bovendien zijn de eisen om in aanmerking te komen voor een huurwoning best streng. Tijdelijk iets huren (via een particulier of via Airbnb) kan in dit geval een oplossing zijn omdat dit je de gelegenheid geeft om andere belangrijke zaken eerst te regelen. Daarna kun je actief op zoek gaan naar een huurwoning voor de langere termijn.
Stap 15
Emigreren met je huisdier
Heb je een huisdier? In Frankrijk gelden specifieke regels met betrekking tot vechthonden en waakhonden, er zijn zelfs een aantal hondenrassen die verboden zijn in Frankrijk. Een overtreding kan ernstige gevolgen hebben, controleer wat voor jouw huisdier van toepassing is zodat je hier rekening mee kunt houden. Hou er ook rekening mee dat huisdieren niet altijd zijn toegestaan als je op zoek gaat naar een huurwoning. Je huisdier moet gechipt zijn en beschikken over een dierenpaspoort, een geldige rabiës inenting is verplicht.
Stap 16
Regel zaken omtrent je auto.
Neem je je Nederlandse auto mee naar Frankrijk? Meld je auto dan aan voor uitvoer bij de RDW. Daarmee stopt ook de registratie van je voertuig. Hoe dat precies in zijn werk gaat lees je op de website van de RDW. Na je aankomst in Frankrijk moet je de auto in Frankrijk inschrijven.
Stap 17
Verklaring aanvragen omtrent medicijnen.
Gebruik je medicijnen? Deze mag je meestal niet zomaar meenemen en hiervoor moet je soms een medicijnverklaring aanvragen. Het is verstandig om dit na te kijken en op tijd aan te vragen. Controleer ook of je deze verklaring moet laten legaliseren.
Stap 18
De verhuizing
Tot slot krijg je nog te maken met het logistieke proces. Hoe ga je ervoor zorgen dat al je dierbare bezittingen veilig in Frankrijk aankomen. Ga je dit zelf regelen of schakel je hiervoor de hulp van een erkend Internationaal verhuisbedrijf in?
Voor mij is het inmiddels ruim vier jaar geleden maar ik heb destijds gekozen voor De Bresser verhuizingen. De Bresser rijd meerdere keren per week routes door heel Frankrijk. De prijs wordt onder andere bepaald aan de hand van het aantal m3 en de locatie waar de chauffeur je inboedel af moet leveren. Je kunt deze kosten voor een groot deel wel zelf in de hand houden. Zo kun je bij De Bresser bijvoorbeeld kiezen voor een gecombineerde rit waardoor ze een voordeliger tarief aan kunnen bieden. Door je spullen zelf in te pakken en zelf te zorgen voor het inpakmateriaal kun je ook besparen op de verhuiskosten. Is tijdelijke opslag van je inboedel noodzakelijk? Vaak kan het verhuisbedrijf dit ook voor je regelen.
Stap 19
Uitschrijven uit Nederland
Als je langer dan 8 maanden van een jaar in het buitenland verblijft dan ben je verplicht om je uit te schrijven uit Nederland. Deze periode hoeft niet aaneengesloten te zijn en dit is ook van toepassing als je nog een koophuis in Nederland hebt. Je schrijft je uit bij de gemeente waar je woont, dit doe je maximaal 5 dagen voor vertrek tot uiterlijk op de dag van vertrek. Elke gemeente hanteert zijn eigen procedures en regels met betrekking tot het uitschrijven. Controleer wat bij jouw gemeente van toepassing is en vraag om een internationaal bewijs van je uitschrijving.
Stap 20
De belastingplicht
Je bent belastingplichtig in het land waar je woont en werkt. Dat betekent dat je bij een emigratie te maken krijgt met een stukje belastingplicht in beide landen. Tot de datum van uitschrijving uit Nederland ben je nog belastingplichtig in Nederland en hierna ben je belastingplichtig in Frankrijk. In Nederland doe je een uitgebreide aangifte inkomstenbelasting in Nederland met het M-Biljet. Je kunt een telefonische afspraak maken met een medewerker van de Nederlandse belastingdienst (afdeling buitenland) zodat ze je kunnen helpen met het invullen van de M-aangifte. Hier zijn geen kosten aan verbonden.
In Frankrijk doe je de eerste aangifte inkomstenbelasting op papier, je bent verplicht om aangifte te doen (ook als je geen inkomsten hebt gehad). Het beste ga je hiervoor langs bij een lokaal belastingkantoor.
Samenvatting
Zoals je ziet zijn er heel wat zaken waar je aan moet denken bij een emigratie naar Frankrijk. Bij een aantal stappen bepaalt je persoonlijke situatie welke procedures je moet volgen. Ga daarom altijd uit van jouw persoonlijke situatie, bekijk wat voor jou van toepassing is en maak daarna je eigen stappenplan.